معرفی امور

شرح وظایف اصلی

1- کنترل ونظارت بر استحصال آب از منابع آبهای سطحی و زیر زمینی وجلوگیری از بهره برداری غیر مجاز .

2- نظارت برحسن اجرای ضوابط مربوط به قانون توزیع عادلانه آب .

3- رسیدگی به شکایات و اعتراضات واصله .

4- رسیدگی به تخلفات و برخورد قانونی با متخلفین براساس قوانین جاری .

5- بررسی و نظارت برعملکرد شرکتهای حفاری و جلوگیری از حفاریهای غیر مجاز .

6- انجام کنترلهای لازم به منظور جلوگیری از تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها ؛انهار و شبکه آبیاری.

7- صدور مجوزهای مربوطه در چهارچوب ضوابط و مقررات.

8- همکاری با دفتر مطالعات در تهیه بیلان هیدرولوژی و هیدروژئولولوژی با استفاده از اطلاعات منابع آبهای سطحی و زیر زمینی .

9- دریافت حق و حقوق دولتی و حق النظاره متعلقه وفق قانون و مقررات جاری .

10- ایجاد ارتباط و هماهنگی با مقامات محلی و شرکت در جلسات فرمانداری و سایر ادارات .

11- بررسی و تنظیم  گزارشات تحلیلی و ارائه راه حلهای لازم جهت افزایش کارائی واحد تحت مدیریت .

12- تهیه گزارشات ماهیانه و سالانه از طریق جمع آوری اطلاعات و تلفیق آمارهای اخذ شده .

13- نظارت بر برداشت آب رودخانه ها؛انهار طبیعی و قنوات بر اساس پروانه های صادره  .

14- بررسی و نظارت بر فعالیت شرکت های حفاری و جلوگیری از عملیات حفاری غیر مجاز  .

15-اقدامات حقوقی و قضائی در جهت برخورد قانونی با تخلفات مرتبط با منابع آب اعم از سطحی و زیر زمینی .

16-انجام اقدامات لازم جهت شناسائی عوامل آلوده کننده منابع آبی و پیگیری جهت رفع آلودگی در قالب دستور العملهای مربوطه .

17- انجام سایر وظایف مرتبط با امور محوله در حیطه قوانین ؛مقررات؛ مسئولیتها و اختیارات.

آمار و اطلاعات پایه 

اقدامات و فعالیت های ویژه امور آب شهرستان ری

علاوه بر مسئولیت ها و اختیارات و وظایف عمومی ابلاغ شده در حوزه حفاظت و صیانت از منابع آب سطحی و زیرزمینی در محدوده سیاسی شهرستان ری به وسعت 2070 کیلومتر مربع از دشت ممنوعه بحرانی تهران،کرج و دشت محدوده دریاچه نمک که در شرح وظایف ادارات تابعه ذکر شده است.

اداره منابع آب شهرستان ری ناظر به شرایط حاکم ویژه هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک و مدیریت تقسیم و توزیع و تنسیق در سازه های آبی احداث شده ، و برنامه های حذف و جلوگیری از استفاده از آبهای نامتعارف و آلودگی اراضی ، به فعالیت در امور مشروحه ذیل نیز پرداخته است.

1-پروژه پائین انداختن سطح آب زیرزمینی در جنوب دشت تهران،حفر 30 حلقه چاه و بهره برداری از این چاهها در اراضی زیرکشت با فاضلاب خام و آلوده.

2- امحا و انهدام انهار و بندهای انحرافی مربوط به توزیع فاضلاب و آبهای نامتعارف.

3- مدیریت بر تشکیل نظام بهره برداری و تشکل های حقابه بران در روستاهای تحت پوشش.

4- تعیین تکلیف نحوه وچگونگی بهره برداری از سد شهید کلانتری( فشافویه)با توجه به عقد تفاهم نامه سه جانبه همکاری در مدیریت بر منابع آب سد فشافویه.

5- مدیریت بر نحوه استفاده از چاههای کانال ورامین- گرمسار و انعقاد تفاهم نامه با بهره برداران در بخش خدمات و صنعت و آب شرب روستائی.

6-احداث حوضچه موقت جهت ذخیره پساب مازاد تصفیه خانه جنوب تهران.

3-اطلاعات پایه شامل منابع آب سطحی و زیرزمینی و به تفکیک شهرستان محدوده عملکرد

3-1- حوزه جغرافیایی امور منابع آب شهرستان ری منحصراً منطبق بر حوزه سیاسی فرمانداری ویژه شهرستان ری می باشد .

3-2- دشتها و محدوده های مطالعاتی واقع در حوزه عملکرد امور منابع آب ری

 2070 کیلومتر مربع عرصه پهناور حوزه عملکرد این امور شامل محدوده های مطالعاتی در دشتهای پنجگانه به شرح ذیل میباشد .

الف- محدوده مطالعاتی دشت تهران – کرج ، کد 4133

ب- محدوده مطالعاتی دشت ورامین  ،    کد  4134

ج – محدوده مطالعاتی دشت دریاچه نمک  ، کد   4101

د – محدوده مطالعاتی دشت زرند ساوه ، کد  4102

هـ -  محدوده مطالعاتی قطعه 4 ، کد  4103

3-3 – منابع آب زیرزمینی

الف – قنوات :

بررسی سوابق آماری و مطالعاتی قنوات جنوب تهران از دوره آماری سال 1350 تاکنون ، وجود تعداد یکصدودوازده (112) رشته قنات در شهرستان ری را نشان می دهد . و وفق آخرین آماربرداری منابع آب سال 1390 قنوات دایر و آبدار شهرستان به تعداد 40 رشته و مجموع آبدهی 1350 لیتر در ثانیه ،  با تخلیه سالیانه 42573600 مترمکعب می باشد .

شایان ذکر است قنوات دائر و آبدار فعلی شهرستان ری تماماً در مسیر تغذیه از رودخانه های سرخه حصار ، کن و مسیل فیروزآباد واقع شده اند . این قنوات را می توان تحت تاثیر و تغذیه مجموعه فاضلاب و جریانهای سطحی و زیرزمینی شهر تهران تلقی نمود .

ب – چشمه ها:

آخرین آماربرداری سراسری منابع آب (سال 1390) تعداد دو دهنه ( باب) چشمه دائر را در شهرستان ری نشان می دهد .

1-چشمه علی ، یا چنانچه در قدیمی ترین متون مکتوب زرتشتی از آن بنام (نهر سورن) یا (نهرکارن) یادشده ، از قدیمی ترین منابع آب شناخته شده در ایران مرکزی و منطقه ری می باشد . محل این چشمه در اراضی دولت آباد شعاع السلطنه و نقطه برخورد (کنتاکت) بیرون زد آهکی – مارنی دژ رشکان با آبرفت جنوب تهران واقع شده و دبی چشمه در سال 1389 برابر با 171 لیتر در ثانیه ثبت گردیده است . نهر اصلی منشعب از این چشمه بنام نهر علائین به شبکه ای از انهار فرعی منقسم شده و اراضی علائین و عماد آور را جنوب شهر ری مشروب می نماید.

2- چشمه گنداب ، در اراضی محمدآباد فشافویه با رسوبات گوگردی و دبی (5/1) یک و نیم لیتر در ثانیه می باشد.

 از ذکر اسامی چشمه های فصلی و غیردائم واقع در ارتفاعات ، کوههای سه پایه تهران ، آرادکوه ، کوه مره و کوه آدمگیر و چشمه های کوچک زهکش در مسیر رودخانه های جنوبی شهرستان ، خودداری گردید.

تخلیه سالیانه دو دهنه چشمه فوق الذکر برابر با 5439960 متر مکعب می باشد .

ج) چاهها

مجموع تعداد چاههای حوزه عملکرد شهرستان ری اعم از پروانه دار و یا غیرمجاز 2547 حلقه می باشد .

1-چاههای پروانه دار یا مجاز مجموعاً به تعداد 1157 حلقه برابر جدول مشروحه ذیل می باشد :

2- چاههای فاقد پروانه (غیرمجاز) مجموعاً به تعداد 1390 حلقه به شرح ذیل می باشند.

توضیحات :

-تعداد 580 حلقه چاههای فرم یک و پنج ثبت نام شده در سامانه تعیین و تکلیف در آمار فوق لحاظ گردیده است .

-چاههای پرشده و امحاء شده از ابتدای اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی آبخوان 205 حلقه بوده است .

وضعیت بهره برداری ازمنابع آب زیرزمینی اعم از مجاز و غیرمجازدر حوزه عملکرد شهرستان ری

4-3-منابع آب سطحی    

دراین بخش رودخانه ها ، رودخانه های فصلی ، مسیلها، کانالها ، انهارطبیعی ، سدها  و بندها  معرفی می گردند:

الف – رودخانه ها و رودخانه های فصلی واقع در حوزه عملکرد شهرستان ری از جنوب به سمت شمال عبارتند از :

رودخانه های شور، سیاب، شادچای، کرج ، کن، سرخه حصار و رودخانه شور قرچک (جاجرود ) که مشترک است بین دشت تهران –کرج و دشت ورامین (مرز جغرافیای سیاسی شهرستان ری و ورامین )

ب – مسیلها، کانالها و انهار طبیعی و انهار سنتی اصلی

این دسته از منابع آب سطحی شهرستان عمدتاً به ترتیب از موقعیت جنوبی به سمت شمال عبارتند از :

مسیل یا نهر طبیعی مافتون که ادامه نهر زهتابی و خروجی دوم آبهای سطحی تهران می باشد، مسیل فیروزآباد (قوچ حصار) ، نهر طبیعی فیروزآباد که دو منبع اخیرالذکر از گذشته حقابه روستای فیروزآباد و قلعه نو را از رودخانه کن و آب قنات فیروزآباد ( تخریب شده ) منتقل می نمودند. از حدود سالهای 1350 این مسیل و نهر ، هرزآب محدوده مرکزی و شمالی تهران را بدون ورود به تصفیه خانه جنوب تهران از خود عبور می دهند . کانال ورامین گرمسار که از تصفیه خانه جنوب تهران پساب تولید شده را به اراضی شهرستانهای پاکدشت و ورامین منتقل می کند( جایگزین حقابه ورامین از رودخانه جاجرود ) . مسیل های چهل قز و لپه زنک که از ارتفاعات کوههای معروف به سه پایه تهران و ترکمن ده  به سمت جنوب و بزرگراه امام رضا (ع) جریان دارند.

علاوه بر انهار طبیعی مذکور تعداد زیادی انهار سنتی و اشتراکی، آب قنوات دائر و موجود شهرستان را در اراضی روستاهای ذیحق توزیع می نمایند. که از معرفی آنها خودداری گردید . (مانند کانال قنات اشرف آباد ، زمان آباد و کانال قنات امین آباد و کانال قنات گل تپه و ....)

ج- سدها و بندها

-بررسی اسناد و مدارک حقابه بری اراضی روستاههای شهرستان ری نشان دهنده حقابه قانونی برخی روستاهها در بخش فشافویه از رودخانه کرج و در بخش کهریزک از رودخانه کن و تعدادی از روستاههای بخش خاوران از رودخانه جاجرود می باشد . در مسیر رودخانه های کرج و کن تعداد قابل توجهی بندهای سنتی انحرافی و انهار انتقال آب وجود داشتند . که در حال حاضر آثاری از بندها مشاهده نمی گردد. و بقایای تعدادی از انهار اشتراکی قابل شناسائی می باشد .

-تعداد 13 بند انحرافی غیرمجاز و شق نهر بر روی مسیل فیروز آباد و رودخانه سرخه حصار جهت برداشت فاضلاب (آب نامتعارف) احداث گردیده ، که از سال 1387 نسبت به تخریب و قلع و قمع آنها متناوباً اقدام گردیده است .  اسامی و مشخصات فنی  بندهای احداثی غیرمجازمذکور برابر جدول ذیل می باشد .

-تعداد 7 بند تاخیری و تغذیه ای بر روی رودخانه کرج و پایین دست سد فشافویه با اهداف آبخیزداری و آبخوان داری احداث گردیده است . به ترتیب به نام بیجین ، ابراهیم آباد کنارگرد، آراد ، خانلق، حصارچوپان ، خمارآباد و علی آباد .

آب سرریز شده از سد خاکی فشافویه در فصول سیلابی به ترتیب وارد این بندهای تاخیری می گردد.

 سدخاکی فشافویه ( کلانتری )

-این سد خاکی در سالهای 1369-1372 بر روی رودخانه کرج و در اراضی روستای بیجین بالا از توابع بخش فشافویه احداث گردید .

این سد از نوع خاکی همگن با طول تاج 300 متر و ارتفاع 23 متر و با عرض تاج 5 متر و ظرفیت نهائی مخزن 12 میلیون متر مکعب می باشد . سر ریز این سد بتنی است .

مدیریت این سد که توسط وزارت کشاورزی و جهادکشاورزی احداث گردیده بود، در سال 1372 به شرکت دامگستر واگذار میگردد ، از زمان تشکیل امور منابع آب شهرستان ری موضوع مورد اعتراض بوده و این امور خواستار تغییر در وضعیت مالکیت و مدیریت سد فشافویه بوده است .

نهایتاً در حال حاضر با تبادل تفاهم نامه سه جانبه همکاری در مدیریت بر منابع آب سدفشافویه فی مابین شرکت آب منطقه ای تهران ، سازمان جهادکشاورزی استان و فرمانداری ویژه شهرستان ری ، حقابه قانونی اراضی روستاهای فشافویه از رودخانه کرج به تناسب مقادیر موجود در مخزن سد و حجم ورودی آب ، تأمین خواهد شد.

منابع آبی فعلی ورودی به سدفشافویه عبارتند از :

-منابع آب مازاد سیلابی رودخانه کرج

- مقادیر آب رودخانه کن انتقالی از سازه خروجی کانال نواب

-روان آبهای شهرها و شهرکهای واقع در شهرستانهای اسلام شهر و رباط کریم 

 معرفی مدیران امور