تشريح طرح هاي شركت آب منطقه اي تهران در به كارگيري روش هاي بازيافت آب

مديرعامل شركت آب منطقه اي تهران دو طرح مهم اين شركت را در زمينه مديريت يكپارچه منابع آب استان تهران و بكارگيري روش هاي بازيافت آب تا افق 1410  تشريح كرد.

به گزارش روابط عمومي شركت آب منطقه اي تهران، مهندس "خسرو ارتقايي" امروز (يكشنبه) در همايش ملي بازيافت آب كه در تالار علامه اميني دانشگاه تهران و با حضور وزير نيرو برگزار شد، گفت: شركت آب منطقه اي تهران براي افق 1410 در دو بخش جهت به كار گيري روش هاي بازيافت آب برنامه ريزي مشخصي دارد و دو طرح مهم در زمينه استفاده از آب هاي نامتعارف و همچنين استفاده از پساب در سطح استان تهران تدوين كرده است.

وي ادامه داد:  در بخش استفاده از پساب، برنامه ريزي براي استفاده سالانه يك ميليارد و 300 ميليون مترمكعب از منابع پساب تصفيه خانه هاي فاضلاب شهرهاي استان تهران و در بخش دوم كه استفاده از آب هاي نامتعارف است نيز ساماندهي رواناب هاي جنوب تهران با حجم ساليانه 250 ميليون مترمكعب در نظر گرفته شده است.

ارتقايي اظهار كرد: در بخش نخست يا طرح استفاده از پساب تصفيه خانه هاي فاضلاب شهرهاي استان تهران، تعداد 57 تصفيه خانه فاضلاب شامل مطالعه شده، در حال بهره برداري و يا در دست اجرا و همچنين فاقد مطالعه شناسايي شده است كه تا افق 1410 ظرفيت توليد بيش از يك ميليارد و 300 ميليون مترمكعب پساب را خواهند داشت.

وي با اشاره به اينكه نياز بخش كشاورزي استان تهران به آب كه در حال حاضر بالغ بر 90 درصد مصارف آب را به خود اختصاص داده است، بايد مديريت شود، اظهار كرد:‌ کل اراضی کشاورزی مطالعه شده در محدوده اين طرح، 155 هزار و 410 هکتار است كه از اين ميزان 136 هزار هكتار به صورت ثقلي و روش هاي سنتي آبياري مي شود و تنها  19 هزار هكتار با روش هاي مدرن آبياري سيراب مي شوند.

ارتقايي در ادامه تاكيد كرد: با اجراي اين طرح بايد تا افق 1410 ميزان اراضي تحت پوشش آبياري مدرن بايد به بيش از 103 هزار هكتار برسد و به نوعي اين تناسب كه در زمان حاضر وجود دارد برعكس شود كه در صورت انجام آن به ميزان 190 ميليون مترمكعب در سال صرفه جويي در بخش آب كشاورزي خواهد شد.

مديرعامل شركت آب منطقه اي تهران يكي از دشت هاي مهم استان را دشت ورامين با مساحت 135 هزار هكتار عنوان كرد و گفت: از اين ميزان 70 هزار هكتار اراضي كشاورزي است كه تنها براي 55 هزار هكتار از آن شبكه آبياري و زهكشي اجرا شده است.

به گفته ارتقايي، نياز سالانه دشت ورامين به آب كشاورزي در زمان حاضر بيش از 639 ميليون مترمكعب است كه بايد تا افق 1410 به 553 ميليون مترمكعب كاهش يابد.

ارتقايي وضعيت دشت هاي استان تهران از جمله ورامين را اسفناك توصيف كرد و گفت: متاسفانه تمامي دشت ها به خصوص آن هايي كه اراضي مستعدي براي كشاورزي بوده اند دچار بحران آبي شده اند و نيازمند برنامه ريزي براي احيا و زنده كردن آن ها هستيم.

وي اضافه كرد: بخش هايي از دشت ورامين در يك دهه گذشته ، تا 40 متر افت سفره هاي آب زيرزميني و فرونشست زمين را تجريه كرده است كه اين وضعيت تكان دهنده اي در زمينه بحران آب در استان تهران محسوب مي شود.

ارتقايي در همين زمينه تاكيد كرد:‌ در يك دهه اخير سالانه به طور متوسط 155 ميليون مترمكعب تغيير منفي در حجم آبخوان سفره هاي آب زيرزميني اتفاق افتاده است و اين يعني استفاده بي رويه و مازاد به ميزان يك ميليارد و 400 ميليون مترمكعب و در نهايت نشان دهنده نابودي دشت ورامين است كه اين مسأله گريبان گير بسياري از دشت ها در سطح كشور است.

ارتقايي با اعلام درصد مصارف پساب در بخش های مختلف استان تهران در افق 1410، تصريح كرد:  بر اساس اين طرح از يك ميليارد و 300 ميليون پساب 45 درصد به بخش كشاورزي، 9 درصد صنعت، 11 درصد فضاي سبز، 15 درصد تغذيه مصنوعي دشت هاي استان و 20 درصد نيز سهم سرمايه گذار است.

مديرعامل شركت آب منطقه اي تهران با تاكيد بر نقش و جايگاه بخش غيردولتي و شركت هاي خصوصي در ياري رساندن به اين طرح بزرگ و مشاركت در طرح هاي پساب، اظهار كرد: بايد به سمتي برويم 100 درصد از منابع بخش خصوصي استفاده كنيم چراكه بدون حضور اين بخش ، در عمل طرح هاي استفاده از پساب به جايي نخواهد رسيد.

ارتقايي همچنين اعلام كرد:‌ اتفاق خوبي كه در حال حاضر در استان تهران در حال شكل گيري است مشاركت بخش خصوصي در طرح خط دوم انتقال پساب از تصفيه خانه جنوب تهران به شبكه آبياري دشت ورامين است كه به صورت BOT و خريد تضميني پساب انتقالي اجرايي خواهد شد.

وي گفت: با اجراي خط دوم انتقال پساب در سال حدود 270 ميليون مترمكعب پساب از تصفيه خانه جنوب تهران  به شبكه آبياري دشت ورامين منتقل مي شود كه 30 ميليون مترمكعب آن در اختيار سرمايه گذار بخش خصوصي جهت استفاده در بخش هاي كشاورزي،‌صنعت و يا خدمات قرار خواهد گرفت و خريد تضميني پساب نيز از سوي سرمايه گذار 620 ريال مشخص شده است.

ارتقايي در بخش ديگري از سخنان خود به طرح مطالعات ساماندهي آب هاي سطحي جنوب تهران اشاره كرد و گفت:‌اين طرح در بخش دوم برنامه هاي شركت آب منطقه اي تهران قرار دارد و با هدف ارتقاء کیفیت آب های سطحی برای مصارف کشاورزی، فضای سبز، صنعت و خدمات، افزایش بهره وری آب با اجرای شبکه توزیع و انتقال، کمک به حفظ کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی، بهبود کیفیت خاک با کاهش نفوذ آب های آلوده در آن و کمک به توسعه صنعت اکوتوریسم استان تهران به ويژه در جنوب تهران اجرا خواهد شد.

ارتقايي با اشاره به اينكه در گذشته اطلاعات و پايش مناسبي از آبراهه هاي تهران وجود نداشت، خاطرنشان كرد: با مطالعات و پايش هايي كه در يك دهه اخير در سطح استان تهران صورت گرفت، اكنون اطلاعات دقيقي از تمامي آبراهه هاي سطح استان وجود دارد و شناخت خوبي نيز از آن ها بوجود آمده است.

وي ادامه داد: در شرایط اجرای 100 درصدي طرح فاضلاب استان تهران، آورد آب هاي مجاری ورودی استان كه در حال حاضر 320 ميليون مترمكعب در سال است كه پس از تصفيه به 240 ميليون مترمكعب كاهش مي يابد كه اين ميزان در دو سامانه شرقي و غربي براي حدود 20 هزار هكتار از اراضي كشاورزي مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ارتقايي تصريح كرد: در بخش شرقي با استفاده از تصفيه خانه سرخه حصار،  100 كيلومتر خطوط انتقال و توزيع و يك سد مخزني حدود 12 هزار هكتار اراضي كشاورزي زيرپوشش قرار خواهد گرفت. همچنين در سامانه غربي با ساخت تصفيه خانه صالح آباد، 50 كليومتر خطوط انتقال و توزيع پساب و استفاده از سد مخزني شمس آباد حدود هشت هزار هكتار از اراضي منطقه از پساب مناسب برخوردار خواهند شد.

ارتقايي با تاكيد بر اينكه پساب منبع آبی جدیدی نیست و از منابع آب پاک استحصال می شود، بيان كرد:‌ در صورت عدم پایداری دشت های هم جوار حتی تامین آب شرب شهرهای استان که تماما از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌کنند دچار بحران جدي مي شوند و به همين دليل هر گونه تصمیم گیری در خصوص مدیریت پساب می بایست در چارچوب مدیریت يكپارچه يا بهم پیوسته منابع آبی انجام شود.

وي همچنين با اشاره به اينكه استان تهران 17 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده و با سرانه مصرف آبي در حدود 355 مترمکعب در سال ناگزیر بخش عمده منابع آبی سطحی به شرب تخصیص داده شده است، تاكيد كرد: با توجه به اينكه مخازن آب زیرزمینی این استان با اضافه برداشت سالانه 230 میلیون مترمکعبی مواجه شده اند، از این رو تامین آب شرب از منابع آب زیرزمینی در بسیاری از مناطق با مشکل مواجه شده است.

وي در پايان سهم آب های بازیافتی در مدیریت یکپارچه و برنامه ریزی منابع آب در استان تهران را بسیار کلیدی توصيف كرد و گفت: تاخیر بیشتر در ورود آب بازيافتي به چرخه مصرف، مخاطراتی همچون فرونشست و از بین رفتن مخازن آب زیرزمینی را به همراه خواهد داشت.