به همت گروه تحقیقات کاربردی شرکت آب منطقه ای تهران صورت گرفت:

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای تهران، "سعیدگلیان" استادیار دانشگاه عمران دانشگاه صنعتی شاهرود در این نشست که در سالن کنفرانس شرکت برگزار شد، اظهار کرد: 65 درصد آب ورودی به خشکی ها تبدیل به  تبخیر و تعرق می شود و مجدد به اتمسفر برمی گردد و این امر مهم ترین عامل هدررفت آب به شمار
 می رود.

وی ادامه داد: بحث تبخیر- تعرق واقعی برای سازمان هایی چون وزارت نیرو، شرکت آب منطقه ای تهران، سازمان محیط زیست و جهاد کشاورزی که در تخصیص منابع آب و نیز برنامه ریزی منابع آب سهیم هستند،  نقش به سزایی دارد.

گلیان انواع تبخیر- تعرق  را شامل تبخیر –تعرق پتانسیل، واقعی و مرجع دانست و بیان کرد: تبخیر پتانسیل در یک وضعیت آب و هوایی مشخص در صورتی که محدودیتی از نظر آب وجود نداشته باشد و از یک پوشش گیاهی کامل صورت می گیرد و در تبخیر واقعی اصولا به ندرت  آب به حدی وجود دارد که میزان تبخیر و تعرق به اندازه پتانسیل باشد. در  تبخیر مرجع تعرق از یک سطح فرضی پوشیده شده به ارتفاع 8 تا 10 سانتی متر که وسعت بسیار زیادی داشته باشد؛ و فاقد هرگونه آفات یا بیماری بوده باشد، انجام می شود.

وی عوامل موثر  بر مقدار تبخیر- تعرق را مواردی چون درصد پوشش گیاهی، نوع گیاه، عوامل اقلیمی، املاح موجود در آّب، تابش خورشید، سطح در معرض تبخیر و وزش باد عنوان کرد.

گلیان یکی از دستگاه های اندازه گیری تبخیر- تعرق را  دستگاه لایسیمتر دانست و گفت: این دستگاه در عین اینکه مکانیزم ساده ای دارد؛ اما از پیچیدگی های زیادی نیز برخوردار است.

استاد دانشگاه صنعتی شاهرود با اشاره به اینکه اندازه گیری تبخیر نیز با مدل های ریاضی (معادله تورک) انجام
 می شود، ادامه داد: دستگاه سنتیلومتر که دستگاه دیگر اندازه گیری می باشد از یک دریافت کننده و فرستنده تشکیل شده و در این دستگاه امواجی که فرستنده می فرستد، می تواند گرمای مخصوصی را اندازه گیری کند و سپس  آن را می توان به تبدیل و تعرق تبدیل کرد.

گلیان مهم ترین وسیله اندازه گیری تبخیر تعرق را استفاده از تکنیک های سنجش از دوری نام برد و گفت: ماهواره ها امروزه وسایل بسیار خوبی برای سنجش نقطه ای از راه دور هستند.

در ادامه این نشست "نعمت اله کریمی" استاد دانشگاه صنعت آب و برق شهید بهشتی نیز  دلایل استفاده از تکنیک های سنجش از دوری را محدود بودن تعداد ایستگاه های تبخیر سنجی، هزینه ناچیز جمع آوری داده ها دانست و تاکید کرد: همچنین متغیر بودن مقادیر تبخیر، تعرق در مقیاس های مکانی و زمانی، امکان تهیه اطلاعات از منطقه وسیع در مقایسه با سایر روش ها و در نهایت کمی کردن پارامترهای پیچیده هیدرولوژیکی نیز از مزایای استفاده از این تکنیک می باشد.

وی ادامه داد: تصاویر ماهواره ای از روش های  بیلان انرژی برای اندازه گیری تبخیر- تعرق استفاده می کند که  این روش داده های میدانی کمی نیاز داشته و قابلیت استفاده در اقلیم های مختلف را دارد. همچنین به  داده های مورد نیاز مدل های هیدرولوژی نیاز ندارد و قابلیت تهیه نقشه های تبخیر- تعرق واقی در مقیاس های مکانی و زمامی مورد دلخواه را دارد.

کریمی با تاکید براینکه استفاده از این تکنیک نیز دارای معایبی است، افزود:  این معایب شامل شرایط بدون ابر، لزوم تعیین زمین های خشک و تر و دقت کم در نواحی ناهموار می باشد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی رابطه بین تبخیر – تعرق واقعی و بارندگی در استان تهران را رابطه بسیار معناداری عنوان و تصریح کرد: بارندگی ها در استان تهران با افزایش دما هم خونی دارد.

کریمی همچنین یادآور شد: در مقیاس حوضه های آبریز، تبخیر- تعرق پتانسیل ارتباط نزدیکی با افزایش یا کاهش دما دارد، اما مهم ترین عامل کنترل کننده تبخیر مقدار رطوبت موجود در سطح زمین است .

وی با اشاره به اینکه حداکثر مقدار تبخیر- تعرق واقعی بر روی زمین های کشاورزی با اوج رشد پوشش های گیاهی یعنی تابستان منطبق است، گفت:  به دلیل مساحت قابل توجه اراضی مرتعی از کل محدوده استان تهران، وضعیت این اراضی، کنترل کننده مقدار تبخیر- تعرق واقعی است.

کریمی در پایان خاطر نشان کرد: سالانه حدود 82 درصد از بارندگی های استان تهران به وسیله تبخیر- تعرق واقعی از دسترس خارج می شود و بین تبخیر واقعی و بارندگی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد.

گفتنی است، در پایان این نشست حاضرین پرسش های خودرا مطرح کرده و  مجری پروژه پاسخ های لازم را ارائه کردند.